Ondanks dat de droogte extreme vormen aanneemt, zijn de koeien die buiten lopen, tevreden.
‘Het is warm, maar de wind zorgt ervoor dat koeien het nog best aangenaam vinden. Ze eten het aangeboden gras tot de bodem op, je ziet ook nauwelijks mestpollen’, zo constateert Theo van de Weiden, coördinator versgrasonderzoek, bij De Heus Voeders. ‘Maar daarin schuilt ook het gevaar van het overschatten van de grasopname. Bedrijven die een compleet rantsoen op stal bijvoeren, houden de productie en gehaltes nog prima op peil, maar als je daarin te zuinig bent, zie je dat de productie achterblijft’.
Ondergras van goede kwaliteit
De kwaliteit van het verse gras valt ondanks de droogte mee, zo blijkt uit de cijfers van de versgrasupdate. ‘Het drogestofgehalte is hoog, de verteringcoëfficiënt ook. Het ondergras, dat ook meegemonsterd wordt, is goed verteerbaar en heeft een hoge voederwaarde. Juist dat ondergras nemen de koeien met dit weer prima op.’
Met ruim 950 vem en 200 gram ruw eiwit per kg droge stof gemiddeld in het gras geeft Van der Weiden aan dat het in deze droge periode ‘eigenlijk makkelijk weiden is’. ‘Dat klinkt misschien raar, maar omdat de koeien tevreden zijn, loopt het vaak met de nodige bijvoeding best goed. De uitdaging volgt pas als het straks gaat regenen. Dan groeit er niet meteen gras en worden de koeien ontevreden, omdat het gras minder ruikt en smaakt. De kunst is dan om de koeien tevreden te houden en de melkproductie op peil te houden.’
regio | bodemtemperatuur | grasgroei (kg ds/ha/dag) | grasgroei (kg ds/ha/dag) | verwachte grasgroei | ds-gehalte vers gras (%)* | ruw eiwit (g/kg ds)* | vem/kg ds* | suiker (g/kg ds)* | vcos* |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Noord (klei/zand) | - | 25 | - | 83 | 21,9 | 205 | 998 | 174 | 83,0 |
Oost (zand) | - | 51 | - | - | 22,5 | 203 | 1014 | 137 | 84,7 |
N.H./Polders (klei) | 20,0 | 55 | - | - | 26,7 | 201 | 933 | 133 | 80,9 |
West (veen) | 20,7 | 30 | - | 63 | 24,8 | 224 | 949 | 133 | 80,6 |
Midden (klei/zand) | - | 30 | - | - | 22,1 | 221 | 991 | 130 | 82,8 |
Zuid-West (klei) | - | - | - | - | 26,8 | 134 | 978 | 226 | 82,6 |
Zuid (löss) | - | - | - | - | 19,5 | 173 | 963 | 161 | 82,3 |
Zuid (zand) | - | 42 | - | 26 | 22,5 | 231 | 957 | 139 | 80,7 |
* gras > 1700 kg droge stof per ha
Bronnen: ABZ Diervoeding, Agrifirm ( Grasmonitor), CAV Den Ham, De Heus (www.kijkopgras.nl), De Samenwerking (Weidewijzer), Schothorst Feed Research, ForFarmers (VersGrasMonitor), AgruniekRijnvallei, Eurofins Agro, Grip op Gras, KTC Zegveld, Amazing Grazing en Precisielandbouw 2.0
Mest is op dit moment het grote dilemma. Je wilt ermee het land op, maar is dat wel verstandig? Daar waar het gras droog en vergeeld is, zeker niet. De kans op veel schade aan het gras is te groot. In het noorden en westen valt dat nog enigszins mee, maar de toestand van de zode en het gras is plaatselijk heel verschillend.
Gras heeft op dit moment maar één ding echt nodig: water.
Wacht met bemesten
Dus mijn eerste advies: wacht met bemesten. Maar als het met die drijfmest in de put wat al te dringend wordt, bedenk dan allereerst hoe je water kunt organiseren. Veel water, heel veel water. Kun je beregenen, dan is mest inregenen de mooiste oplossing. Een andere, minder voor de hand liggende optie is een voorraad water bij de mestopslag inpompen en het vervolgens met de sleepslangbemester aanwenden. Dan heb ik het niet over de 50/50-verhouding die ik eerder adviseerde, maar een veelvoud: denk maar rustig aan drie tot vijf delen water op één deel mest.
Recorddroogte
En verder gaan mijn gedachten terug naar het recorddroge jaar 1976 uit mijn jeugd: toen werd er met alles wat kon pompen en water transporteren, land bevloeid. Deze zomer is al in het voorjaar te droog begonnen en kan opnieuw recorddroog uitpakken.
Een ongewone zomer vraagt om ongewone oplossingen. Wellicht moet je die zoeken in pompen, wellicht in diagonaal de andere kant uit denken: mest afvoeren of (laten) verwerken, extra opslag huren, en dergelijke…
REAGEER