Stikstof

Agractie zit aan onderhandeltafel om ‘schade te beperken’

In mei is het vier jaar geleden dat de impasse rondom PAS-melders is ontstaan, en er is nog altijd weinig zicht op legalisatie
In mei is het vier jaar geleden dat de impasse rondom PAS-melders is ontstaan en er is nog altijd weinig zicht op legalisatie

Bart Kemp, voorzitter van de ledenorganisatie Agractie, schat de kans op een echt goed landbouwakkoord op twintig procent.

‘Laat ik het eerlijke verhaal vertellen: we zitten aan tafel om de schade te beperken’, zei hij woensdagavond op een ledenbijeenkomst in Woudenberg.

Schade beperken

Elke vrijdag schuiven vertegenwoordigers van Agractie aan bij diverse overlegtafels waar gesproken wordt over de toekomst van de landbouw. Die gesprekken moeten uiteindelijk leiden tot een landbouwakkoord. Maar of dat echt een goed landbouwakkoord zal zijn?  ‘Laat ik het eerlijke verhaal maar vertellen: we zitten aan tafel om de schade te beperken. Maar de kans op een echt goed landbouwakkoord, waar voldoende kansen blijven voor gezonde boerenbedrijven, schat ik op twintig procent.’

Vier jaar impasse voor PAS-melders

Kemp praatte woensdagavond in Woudenberg 350 boeren en vertegenwoordigers uit de periferie bij over de status van de overleggen. ‘Onze eisen blijven we herhalen’, aldus Kemp. ‘De kritische depositiewaarde moet uit de wet, PAS-melders moeten worden gelegaliseerd en er moet gestopt worden met de uitwisseling van NH3 en NOx als stikstofrechten. In mei is het vier jaar geleden dat de impasse rondom PAS-melders is ontstaan en er is nog altijd weinig zicht op legalisatie.’

Minister liet verstek gaan

Agractie had voor de avond landbouwminister Piet Adema uitgenodigd, maar hij moest verstek laten gaan vanwege een debat in de Tweede Kamer over het niet tijdig informeren over miscommunicatie met Brussel over derogatie. ‘We hebben hierover afgelopen maandag een heet gesprek gehad met de minister’, stelde Kemp.

Uit de zaal kwamen diverse emotionele reacties, waaronder de vraag waarom Agractie nog aan de overlegtafel zit. ‘Ik herken het gevoel om het bijltje erbij neer te willen gooien. Ik herken dat de overheid geen visie heeft, niet betrouwbaar is en ik herken het beeld dat het lijkt of alles maar anders moet. Er is geen boer hier in de zaal die niets zal willen doen, maar we blijven maar herhalen in de overleggen dat we ook gewoon boeren nodig hebben die efficiënt willen produceren voor een goede prijs.’

Besluitvorming gaat door

In plaats van Adema waren de gedeputeerden van Gelderland en Utrecht, Peter Drenth en Mirjam Sterk, naar Woudenberg gekomen. Zij stelden dat ze voor perspectief voor het landelijk gebied willen zorgen voor zowel boeren als natuur in hun provincies. ‘Iedereen moet daarvoor aan de slag, niet alleen boeren, maar ook industrie en scheepsvaart’, aldus Drenth. Hij kreeg de nodige hoon vanuit de zaal op zijn opmerking dat hij liever vandaag dan morgen PAS-melders wil legaliseren. Maar Drenth ging de discussie niet uit de weg. ‘Laten we aan tafel blijven voor overleg. Want als je er niet bij bent, gaan de besluitvormingsprocessen wel door. Maar zonder perspectief voor de boeren hebben andere doelen ook geen zin.’

Eerst de rommel opruimen

Drenth wees op het natuurlijke verloop van het aantal bedrijven in de sector. ‘We zullen eerst de fouten, de rommel van eerdere politieke besluiten, moeten opruimen. Maar verplichte opkoop zal in mijn ogen niet nodig zijn, er stoppen nu al veel bedrijven bij gebrek aan opvolging.’

‘Maar er is wel wat aan de hand’, vervolgde Drenth strijdlustig. ‘Dat er alsmaar schaalvergroting noodzakelijk is om een fatsoenlijke boterham te verdienen, die tijd is geweest. Daarom is de hele landbouwketen en ook de retail uitgenodigd om aan te schuiven bij gesprekken over het landbouwakkoord. Zonder elkaar, zonder overleg komen we er niet.’