Additieven eiwitefficiëntie vergroten kans op roofbouw

Het toevoegen van additieven aan melkveerantsoenen om de eiwitefficiëntie te verhogen kan zorgen voor roofbouw op de koe. Die waarschuwing geeft De Heus Voeders.

‘De koe heeft eiwitten nodig voor spieropbouw, de ontwikkeling van het ongeboren kalf en voor de melkproductie’, vertelt Dirk Schimmel, productmanager rundvee bij De Heus. ‘Omdat voereiwit momenteel erg duur is, klinkt het aanlokkelijk om voeradditieven toe te voegen waarvan geclaimd wordt dat de eiwitefficiëntie stijgt en de hoeveelheid eiwit in het rantsoen daalt. Maar vaak zijn de onderzoeken met deze producten te kort uitgevoerd om alle effecten in beeld te brengen en is er niet gekeken naar de productie van pensmicrobieel eiwit.’

Aanspreken lichaamsreserves

Bij het toevoegen van een eiwitadditief en het verlagen van het eiwitaanbod in het rantsoen zal de koe het eiwittekort gaan compenseren door lichaamsreserves aan te spreken. ‘Daardoor gaat de efficiëntie weliswaar omhoog. Er gaat minder eiwit in de koe dan er via de melk uit gaat, maar de koe pleegt roofbouw op haar lichaam. Als dat lang aanhoudt zal dat gevolgen hebben voor haar gezondheid en de vruchtbaarheid’, zo stelt Schimmel. ‘Het toevoegen van additieven lijkt voor de korte termijn gunstig, maar voor de lange termijn kan het juist nadelig uitpakken.’

Gezonde penswerking

Volgens De Heus is het noodzakelijk om te kijken wat additieven bijdragen aan de vorming van microbieel penseiwit en de stikstofbalans van de koe. ‘Een gezonde en actieve pens betekent een gezonde en actieve koe. Een melkkoe maakt dagelijks 1,5 tot 2 kg microbieel penseiwit, afhankelijk van het rantsoen. Het stimuleren van het vormen van microbieel penseiwit zorgt ervoor dat er meer van dit kwalitatief goed opneembaar eiwit naar de darmen doorstroomt en daar wordt opgenomen. Vooral in maisrijkere rantsoenen, waar het darmverteerbare eiwit van nature de limiterende factor is, zorgt dat voor een melkdrijvend effect.’

Product van plantenextracten

De Heus onderzocht de werking van het additief PMR+, een product van plantenextracten dat de productie van microbieel penseiwit stimuleert. ‘We hebben de effecten op de vorming van microbieel penseiwit uitvoerig en langdurig in beeld gebracht op een onderzoeksinstituut met 75 koeien’, aldus Schimmel. PMR+ stimuleert de productie van pensmicrobieel eiwit in maisrijke stalrantsoenen en ook basisrantsoenen met voldoende zetmeel. ‘In de zomerperiode krijgt de koe al veel hoogwaardig eiwit dankzij vers gras. Dan is het eiwitaanbod hoog en heeft PMR+ additief minder toegevoegde waarde’, aldus Schimmel.

Stikstofdiscussie

Het steeds groter wordende aanbod van additieven voor het verbeteren van eiwitefficiëntie komt niet alleen door de hoge prijzen voor voereiwit, maar ook door de stikstofdiscussie. Een lager eiwitaanbod in het rantsoen kan immers resulteren in minder stikstofuitstoot. ‘Eiwit is de duurste component in een melkveerantsoen, dus het is altijd al verstandig om juist te kijken of de eiwitefficiëntie beter kan’, zo stelt Schimmel. ‘De meeste stalrantsoenen zijn al erg uitgebalanceerd en dan is de te behalen extra winst moeilijker te realiseren. Wetgeving kan niet leidend zijn bij rantsoenen voor melkkoeien. Belangrijk is dat de koe gezond blijft, dat de pens optimaal functioneert. Dat verbetert niet alleen de eiwitefficiëntie, maar zorgt er ook voor dat de koe ouder wordt en uiteindelijk een hogere levensproductie behaalt.’