Nieuw systeem Lely zet ammoniak om in meststof

Met de ambitie om zoveel mogelijk mineralen op het bedrijf te houden, begon Lely in 2015 aan de ontwikkeling van een systeem dat ammoniak opvangt en verwerkt tot een vorm van kunstmest. Zo wordt stikstof beter benut en de ammoniakuitstoot gereduceerd, stelt het bedrijf.

Dit systeem, de Lely Sphere, werd gisteren geïntroduceerd. Vandaag werd tijdens een kleinschalige persconferentie meer uitgeleg gegeven. 

Stikstof opvangen en benutten

Tijdens de persconferentie claimde Clemens Duijnisveld, productmanager bij Lely, dat Sphere in staat is om de ammoniakuitstoot uit mest met 70 procent te verminderen. ‘Daarbij kunnen we de opgevangen stikstof op het bedrijf gaan benutten, zodat er minder mineralen verloren gaan. We verwachten ook dat er een positief effect is op koegezondheid, aangezien de koeien in een beter klimaat staan, zonder ammoniak in de lucht.’ Dit moet echter nog worden bewezen.

Urine en mest apart houden

Het nieuwe systeem van Lely beperkt de stikstofverliezen door te voorkomen dat mest en urine bij elkaar komen. Hiervoor worden de spleten in de roostervloer dicht gemaakt met metalen platen met gaatjes van 6 mm. De urine stroomt door de kleine gaatjes direct de put in en de mest wordt door een Lely Discovery opgezogen. De mest wordt vervolgens in de mestput gestort, eventueel in een apart deel van de kelder. De ammoniak die in de put met urine vrijkomt wordt afgezogen door zogenaamde ‘N-catchers’ die geplaatst worden op de putopeningen naast de stal.

Zuur bindt ammoniak

De ‘N-catcher’ vangt de ammoniak uit de afgezogen lucht van de kelder op door een soort filter waar een zuuroplossing doorheen stroomt. Het zuur bindt ammoniak. Het vloeibare ammonium dat hierbij ontstaat wat wordt opgeslagen in een tank. De zuren die gebruikt kunnen worden zijn zwavelzuur en salpeterzuur. Dat eerste heeft volgens Duijnisveld vooral nut in de winter. In het voorjaar zit er dan naast veel stikstof ook zwavel in de meststof, die door Lely ‘circulaire kunstmest’ wordt genoemd. In totaal wordt jaarlijks per koe 30 tot 100 liter zuur gebruikt die 1 op 1 stikstof vastlegt.

Drie meststromen creëren

Aanvullend aan deze meststroom is het mogelijk om de urine en vaste mest apart op te vangen en in te zetten. Zo kan een deel van de bestaande mestput worden afgesloten en worden ingezet als kelder voor vaste mest, zodat het niet ondergronds alsnog vermengd wordt met urine. Op deze manier ontstaan drie meststromen: een stikstofrijke stroom vanuit de ‘N-catcher’, een fosfaatrijke stroom vanuit de vaste mest en een kalirijke stroom vanuit de urine.

Toepassen in bestaande stallen

Deze scheiding is echter niet noodzakelijk voor het wegvangen van ammoniak, dus de 70 procent lagere ammoniakuitstoot vindt ook plaats zonder dat urine en mest in afgesloten kelderdelen wordt opgeslagen. Lely Sphere is ontwikkeld voor bestaande stallen met roostervloeren. Het systeem moet nog officiële erkenning als stikstofreduceerden systeem krijgen en wordt daarna eerst in Nederland in de markt gezet. Lely schat in dat de kosten voor een gemiddelde stal van 120 koeien 150.000 tot 175.000 euro bedragen, afhankelijk van de stalsituatie.