Advies aan kabinet: ‘Bescherm goede landbouwgrond’

‘Maak duidelijke keuzes voor de inrichting van het landelijk gebied. Bescherm bijvoorbeeld gebieden met geschikte landbouwgrond tegen functieverandering.’

Deze dringende oproep doet een brede studiegroep van deskundigen van binnen en buiten de overheid aan het nieuwe kabinet.

Regie nodig

De ‘Studiegroep ruimtelijke inrichting landelijk gebied’ boog zich op verzoek van de Tweede Kamer over de vraag hoe plaats gemaakt kan worden voor alle claims op het platteland, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van het landelijk gebied. Het rapport met de eindconclusies is vandaag door de demissionair ministers Schouten (LNV) en Ollongren (Binnenlandse Zaken) aangeboden aan de Tweede en Eerste Kamer. De studiegroep stelt vast dat er dringend behoefte is aan meer regie op de ruimtelijke ontwikkeling van het landelijk gebied en dat er geen ruimte is om aan alle vragen tegemoet te komen.

Ruimte voor ontwikkeling

De studiegroep adviseert overheden om keuzes in landgebruik te baseren op het bodem- en watersysteem. Concreet betekent dit bijvoorbeeld dat in gebieden met geschikte landbouwgrond de landbouw beschermd moet worden tegen functieverandering en met voorrang ruimte moet krijgen om zich verder te ontwikkelen. Waar het past moet volgens het advies meervoudig ruimtegebruik worden gestimuleerd, zoals extensieve landbouw met waterberging, natuur, wonen en recreatie, Maar ook intensieve landbouw met energieopwekking.

Bescherming tegen woningbouw

Ook adviseren de deskundigen om functies die minder goed bij elkaar passen uit elkaar te halen. Als concreet voorbeeld noemen ze de aanleg van zonneweides en datacenters in waardevolle landschapen of op goed geschikte landbouwgronden. ‘En windturbines en landbouw met veel stikstofemissies zijn ‘slechte buren’ van Natura 2000-gebieden’, aldus het rapport. Ook zouden gronden die waardevol zijn voor landbouw, natuur en landschap uitgesloten moeten worden van woningbouw.

Veel meer geld nodig

De adviseurs wijzen de provincies aan als regisseur van het omgevingsbeleid maar een actieve rol van het Rijk is volgens hen nodig om de samenhang van beleid te borgen. Daarbij zijn volgens de adviesgroep naast geld ook grondinstrumenten nodig om de gewenste ontwikkeling mogelijk te maken. Concreet worden een grondfonds, een grondbank en vormen van landinrichting genoemd. De huidige rijksmiddelen zijn volgens de studiegroep bij lange na niet voldoende om de gewenste veranderingen te realiseren.

Het adviesrapport 'Kiezen én delen' is te downloaden van de site van de Rijksoverheid