Maatschappij 23 mei 2025

Fotoserie: De Hattemse droom, van uitstootkalf tot strandligger

De jonge vleeskalveren worden gehouden in groepen op stro met een ruime buitenuitloop op het ‘kalverstrand aan de IJssel’
De jonge vleeskalveren worden gehouden in groepen op stro met een ruime buitenuitloop op het ‘kalverstrand aan de IJssel’

Veehouder Jacob van Emst combineert de productie van melk en vlees met beheer van natuur en landschap. 

Een nieuwe stap in de bedrijfsontwikkeling is het opzetten van een uniek systeem om alle ‘uitstootkalveren’ op het eigen bedrijf en in natuurgebieden op te fokken voor de vleesproductie. De eerste levensmaanden lopen de kalveren op het ‘kalverstrand aan de IJssel’.

Boeren in balans met omgeving

Grondgebondenheid en balans met de omgeving zijn voor de 39-jarige Van Emst leidend voor de ontwikkeling van zijn bedrijf in de uiterwaarden van de IJssel. Anno 2025 heeft hij circa 400 hectare in beheer, waarvan ongeveer de helft natuur. Ook op een deel van de landbouwgrond zijn pakketten voor agrarisch natuurbeheer afgesloten, met name gericht op weidevogels. De veestapel is geleidelijk gegroeid naar 250 melk- en kalfkoeien en 120 stuks jongvee. Tot voor kort stonden op het bedrijf nog 200 vleesstieren, maar deze tak wordt geleidelijk afgebouwd om ruimte te maken voor de nieuwe bedrijfstak.

Dierwelzijn belangrijk thema

Maatschappelijke acceptatie en dierwelzijn zijn in het kalverconcept van Van Emst belangrijke thema’s. Kalveren bij de koe houden ziet hij niet zitten, maar direct na de biestperiode worden de jonge dieren gehouden in duo’s en kleine groepen. Na ongeveer een week verhuizen ze naar een stal waarin groepen van circa twintig dieren op stro lopen en een ruime buitenuitloop hebben op het ‘kalverstrand’. Vanaf circa vijf maanden leeftijd gaan de kalveren de natuur in en alleen de laatste maanden van hun leven komen ze weer binnen in een hellingstal op stro. Stieren worden ge-ost vanwege de vleeskwaliteit en de veiligheid van wandelaars.

Reportage in Veeteelt

Een uitgebreide reportage over het bedrijf van Van Emst is te lezen in het meinummer van Veeteelt, dat deze week verschijnt. De foto’s bij deze reportage en in onderstaande fotoserie zijn gemaakt door Quinten den Hertog.

Uiterwaarde Hattem Van Emst beheert het bedrijf samen met bedrijfsleider en mede-vennoot Niels Bloo, zes vaste medewerkers en meerdere losse krachten Op het bedrijf worden circa 250 melkkoeien en 120 stuks jongvee gehouden. De melkkoeien krijgen sinds dit jaar weer volop weidegang De melkveestal is meerdere keren in de breedte uitgebouwd. Om een extreem hoge nok te voorkomen is gekozen voor een dak met een zaagtandconstructie De koeien krijgen een hoogwaardig rantsoen en realiseren een rollend jaargemiddelde van circa 9500 kg melk met 4,77% vet en 3,87% eiwit Van Emst beheert natuurgebieden van stichting Geldersch Landschap & Kastelen. Hiervoor wordt onder andere een kudden van 25 brandrode zoogkoeien met jongvee en kalveren ingeze Op een deel van de landbouwpercelen liggen pakketten voor agrarisch natuurbeheer, met name gericht op weidevogels Vrijwel alle werkzaamheden worden in eigen beheer uitgevoerd. Het bedrijf heeft dan ook een uitgebreid machinepark Voor onderhoud en reparaties is een eigen monteur in dienst en een professionele werkplaats ingericht Op zo’n 15 hectare natuurakkers teelt Van Emst granen in samenwerking met stichting GraanGeluk, bij voorkeur als grondstof voor brood en bier. Graan dat niet aan de hoge kwaliteitseisen voor bier of brood voldoen wordt ontsloten met propionzuur en als krachtvoervervanger gevoerd aan de melkkoeien In het rantsoen voor de melkkoeien wordt ook gras van de tweede en derde snede van natuurland benut De ruime ligboxen zijn gevuld met dikke fractie en robots melken de koeien De vleesveetak met 200 vleesstieren wordt geleidelijk afgebouwd Een nieuwe stap in de bedrijfsontwikkeling is het opzetten van een uniek systeem om alle ‘uitstootkalveren’ op te fokken voor de vleesproductie. Hiervoor is een stal in aanbouw De eerste levensweek worden de kalveren gehuisvest in buitenhokken die door de medewerkers zelf zijn gemaakt Alleen in de biestperiode hebben de kalveren eenlingboxen. Deze zijn door het weghalen van tussenschotten snel om te bouw naar duo- en groepshuisvesting Na een week verhuizen de kalveren voor de vleesproductie naar de nieuwe stal. Hier staan ze binnen op stro en hebben ze een ruime buitenuitloop op zand Van Emst heeft de buitenuitloop het 'kalverstrand aan de IJssel' genoemd De kalveren kunnen onbeperkt kunstmelk opnemen via een drinkautomaat De drinkautomaat is via een rail verplaatsbaar tussen buiten en binnen Het kalverstrand is in de basis gelijk aan een buitenbak uit de paardensport. Een drainagesysteem zorgt ervoor dat het zand te nat noch te droog wordt Om kalveren voor de vleesproductie te fokken wordt het ondereind van de melkkoeien geïnsemineerd met sperma van brandrode stieren Vanaf een leeftijd van circa vijf maanden worden de vleeskalveren uitgeschaard in natuurgebieden. Stiertjes worden ge-ost omwille van de vleeskwaliteit en veiligheid van recreanten Alleen de laatste maanden voor de slacht komen de vleesdieren op stal. Voor het afmeststraject is een hellingstal in aanbouw Om consumenten kennis te laten maken met het unieke vleesconcept worden in de nieuwe stal een ontvangstruimte en een brasserie met terras ingericht Omdat het zo'n schitterend plaatje is nog één foto van kalveren in de voorjaarszon
Arne en Mariët van Schot
Economie

Fotoserie: Laag eiwit en toch hard melken
aust
Fotoserie

Fotoserie: Van limousins naar Japanse wagyu’s
Volgens GRONDig worden grondgebonden bedrijven extra hard geraakt door het verlies van derogatie, de aanwijzing van nutriënten verontreinigde gebieden en de verplichte bufferzones
Stikstof

GRONDig bepleit extra mestplaatsingsruimte voor grondgebonden bedrijven