Sector niet gebaat bij heksenjacht

Mag je iedere veehouder die een keer administratief slordig is, brandmerken als fraudeur? Deze vraag dringt zich steeds nadrukkelijker op in alle berichtgeving, verhalen en opinies rondom de I&R-fraude.

Vanuit het ministerie klinkt spierballentaal. Waar ruim twee weken geleden bijna de helft van de veehouders als mogelijke fraudeur in het verdachtenbankje werd gezet, zijn er eergisteren meer dan tweeduizend (‘en waarschijnlijk nog meer’) publiekelijk aan de schandpaal genageld. Uit de verhalen die nu loskomen, blijkt dat het op zijn minst allemaal iets genuanceerder ligt. Het lijkt er zelfs sterk op dat een deel van de bedrijven geblokkeerd is door fouten waar veehouders zelf geen schuld aan hebben. In de discussies in de rij voor de kassa, bij de koffieautomaat op kantoor en in de kring van de verjaardagsfeestjes zal deze nuance waarschijnlijk verloren gaan. In de publieke opinie ligt de melkveehouderij op de pijnbank.

Regels handhaven moet

De overheid zal ongetwijfeld ook het belang van de sector in het achterhoofd hebben als ze harde woorden spreekt. Belangenbehartigers kunnen niet anders dan stilzitten en beterschap beloven. Brussel moet Nederland de derogatie gunnen en daarvoor is het noodzakelijk dat de Europese politiek er vertrouwen in heeft dat de overheid alles onder controle heeft. Bovendien is het blazoen van de Nederlandse zuivel gebaat bij strikte handhaving van regels. Maar de vraag is of de heksenjacht die nu lijkt losgebarsten het belang van de melkveehouderij dient, nog los van de impact die dit heeft op veehouders en hun gezinnen.

Energie in I&R

Natuurlijk moet de betrouwbaarheid van het I&R-systeem boven alle twijfel zijn verheven. Ook kleine ‘foutjes’ zijn fout. En wie fraudeert, verdient straf. Maar iemand is pas schuldig als bewezen is dat hij moedwillig de wet overtreedt. En het is op dit moment nog maar zeer de vraag of dat voor meer dan tweeduizend veehouders echt het geval is.

Het is te hopen dat alle betrokken partijen nu, ook in de communicatie, de rust bewaren en hun energie gaan steken in aanscherping van de betrouwbaarheid van het I&R-systeem. Dan levert deze frustrerende affaire misschien toch nog iets positiefs op.