Het luchtje aan de vrijloopstal: meer stikstofverlies

Wageningen UR Livestock Research analyseerde de stikstofverliezen uit vrijloopstallen. De emissies aan ammoniak en lachgas zijn hoger dan in ligboxenstallen, zo blijkt uit een artikel in de Veeteeltuitgave van november. Het totale verlies aan gasvormige stikstof is zelfs anderhalf tot ruim drie keer hoger als koeien in een vrijloopstal worden gehuisvest.

Regels ammoniakemissie

Het hogere stikstofverlies is enerzijds een bittere pil voor de pleitbezorgers van de zo welzijnsvriendelijke vrijloopstal. Anderszijds is het een harde realiteit die niet verzwegen mag worden.

Toch is de milieubelasting van een melkveebedrijf dat gebruikmaakt van een vrijloopstal niet per se hoger dan die van een collega-bedrijf met een ligboxenstal. Want wie dieper ingaat op de stikstofroute in melkveebedrijven zal ook de emissies tijdens aanwending van mest moeten meetellen. Door het hoge gehalte aan organische stof in ‘vrijloopstallenmest’ is de emissie op het land juist laag.

Het is jammer dat de ammoniakregels waar melkveehouders mee te maken hebben vooral gericht zijn op ammoniakverliezen vanuit de stal. Beter zou het zijn om te kiezen voor een bedrijfsgerichte benadering.

Houtsnippers en gft-compost als bodem

Nog even terug naar het hogere stikstofverlies uit de vrijloopstal. Een groot deel daarvan komt voort uit het aangevoerde bodemmateriaal. Denk aan houtsnippers en gft-compost. Waar zouden de houtsnippers en het gft-compost blijven als ze niet zouden dienen als ligbodem in de vrijloopstal? Het ligt voor de hand dat een aanmerkelijk deel ervan evengoed uitgestoten zou worden, op welke plek dan ook.

Het milieudossier van de vrijloopstal zal nog flink uitdijen voordat er volledig zicht is op de werkelijke impact op de leefomgeving. Gelukkig zijn er vele knoppen om aan te draaien. Dat begint al bij de keuze voor het bodemmateriaal. De wijze van bodembewerking en de frequentie van uitmesten spelen daarnaast ook een grote rol. De grootste uitdaging voor de architecten van de vrijloopstal is wellicht nog om het hele proces controleerbaar te krijgen richting overheid.