Fokken op productie schaadt koegezondheid

'Er is een koe gefokt met een verminderd afweersysteem.’ Ad van Vuuren van Wageningen UR windt er geen doekjes om in zijn interview in de Veeteeltuitgave van april 2. De huidige melkkoe maakt te gemakkelijk gebruik van haar vetreserve voor de hoge productie aan het begin van de lactatie. Deze zogenoemde vetmobilisatie is een extra belasting voor de lever en heeft daardoor ook gevolgen voor het afweersysteem en daarmee voor de
levensduur van de koe.

Voeren voor zestig kg melk per dag

Het is opmerkelijk dat een voeronderzoeker zich zo duidelijk uitspreekt over fokkerij. Maar Van Vuuren heeft dan ook vaak genoeg het verwijt gehad dat hij en zijn collega’s voor betere rantsoenen moesten zorgen om de hoge melkproductie mogelijk te maken. Aan de genetica kon het immers niet liggen; de huidige melkkoe is genetisch in staat om te pieken op zestig kilogram melk per dag.

Van Vuuren kaatst nu de bal terug. De koe van zestig kilo melk is met de huidige kennis wel te voeren, maar fokkerijselectie gericht op de eerste helft van de lactatie heeft voor een type koe gezorgd dat veel te gemakkelijk vetreserves aanspreekt.

De-Su streeft naar vroege, hoge melkproductie

De selectie van stieren op de prestaties van hun dochters gedurende de eerste honderd dagen is inmiddels achterhaald. In fokwaardeschattingen wordt ook de latere productie meegenomen. Toch deed de kritische noot van Van Vuuren me denken aan de Amerikaanse veehouder Darin Meyer, de eigenaar van het succesvolle fokbedrijf De-Su: ‘Ik streef naar zo veel mogelijk melk in de eerste lactaties. Het afvoerpercentage is hier hoog, het is maar de vraag of er nog wel een volgende lactatie volgt’, zo meldde Meyer in Veeteelt in 2010.

Dieren met de De-Su-stalnaam domineerden de afgelopen indexdraai en zijn wereldwijd sterk gevraagd door ki-organisaties. Als Meyer zijn fokkerijgedachte ook doorvertaald heeft naar zijn stierenfokkerij, dan is fokken op een koe met een minder hoge productiepiek nog niet zo eenvoudig.