Natuurlijk stappen er door het fosfaatplan mensen op

Nadat de eerste dagen van de week nodig waren om het fosfaatreductieplan te verteren, blijkt nu het zagen aan de poten van het plan begonnen.

Zo maakte Netwerk Grondig eergisteren al bekend het fosfaatplan onder de aandacht te brengen van de Autoriteit Consument en Markt. Gistermorgen kwam daar het nieuws bij dat DOC-voorzitter Arjan Schimmel uit het bestuur van ZuivelNL stapte. Razendsnel werd het nieuwsbericht op de Veeteeltsite duizenden keren gelezen, want betekende dit nu een grote barst in het fosfaatplan?

Vertrek Schimmel ingecalculeerd

Een ronde langs goed ingevoerde bronnen leert echter al snel dat de initiatiefnemers van het fosfaatplan minder geschrokken zijn. Het opstappen van Schimmel was min of meer ingecalculeerd, aangezien DOC Kaas binnen NZO-verband tegen had gestemd. Een bijbehorende instructie van het plan was nu eenmaal dat zuivelfabrieken voor het toepassen van melkkorting eventuele statuten moesten wijzigen. Zonder al te veel bombarie gebeurde dat vorige week al bij FrieslandCampina, maar wijziging van statuten is een vrijbrief om de coöperatie te verlaten. Mogelijk vond DOC Kaas dat een onaanvaardbaar risico om ontevreden leden via de achterdeur te laten vertrekken.

Welke claims worden het?

Een andere reden van opstappen was volgens Schimmel eventuele claims die het uitvaardigen van een algemene verbindende verklaring (AVV) met zich mee kunnen brengen. Hiervoor wilde DOC niet garant staan. Dat de risico’s op claims er zijn, bestrijdt niemand. Maar over of de claims juridisch houdbaar zijn verschillen de meningen. Het is een afweging tussen kansen en risico’s, met het Brusselse derogatiemes op de keel. En als de AVV er komt, moeten ook partijen die nu hun handen van het plan aftrekken, verplicht meedoen, alleen dragen ze geen risico.

Maar de partijen die nu geen steun geven aan het fosfaatplan, staan die wel open voor claims als de derogatie verdwijnt? Met bijna 1 december op de kalender is het voor het schrijven van alternatieve plannen – wat nu gebeurt – toch echt te laat.

Eindelijk rollen er weer koppen

Wie verder denkt, vindt het steeds minder gek dat er nu mensen in de bestuurlijke kringen opstappen. Jaren zijn er geen koppen gerold, omdat er binnen de sector geen keuzes zijn gemaakt binnen het mestdossier door diezelfde verdeeldheid. Het gevolg was aanmodderen zonder blijvende oplossing. Eigenlijk zou iedereen dat zichzelf moeten aanrekenen. En hadden leden niet toen in plaats van nu weg moeten lopen bij hun standsorganisaties? Want het resultaat van het om de hete brij heen draaien is inmiddels bekend: derogatie staat écht op de tocht.

Aan- of doodgereden

Het feit dat er met het fosfaatplan nu keuzes zijn gemaakt, los van welke keuzes, is dan ook goed. Want nu de sector in de koplampen van derogatieverlies loopt, lijkt er nog slechts keuze uit aangereden of doodgereden worden. En dan zou aangereden door het fosfaatplan nog wel eens beter kunnen zijn dan doodgereden door derogatieverlies. Natuurlijk maakt iedereen zijn eigen afweging als de pijn aanstaande is. Maar voor het algemeen belang is het te hopen dat er een meerderheid blijft voor een oplossing die derogatieverlies afwendt. Want daar is iedereen bij gebaat.