Kostprijs verlagen of opbrengstprijs verhogen?

Met enige regelmaat hoor ik collega-veehouders, relatiebeheerders van banken of accountants discussiëren over kostprijsverlaging. Het terugbrengen van de kosten per kilogram meetmelk is dan het credo. Besparen op de kosten of meer kilogrammen melk leveren helpt om de vaste kosten uit te smeren.

Afgelopen jaren merk ik dat ondernemers hard hun best doen om een lagere kostprijs te realiseren, omdat de melkprijzen lager zijn dan het langjarig gemiddelde van 35 cent per kilogram melk.

Concurreren met Europese collega's

Onlangs was ik met een groep collega-veehouders voor een studiereis in Portugal. Mijn Portugese collega’s spraken over een gemiddelde melkprijs van 31 cent in 2016, 5 euro per uur aan loonkosten en een grondprijs van 25.000 euro per hectare. In de discussies die daarover ontstonden met de Nederlandse boeren, heb ik wijselijk maar de mogelijke investeringen in fosfaatrechten achterwege gelaten. Ik vraag me weleens af of we komende jaren kunnen blijven concurreren tegen de omstandigheden van onze Europese collega’s.

Kostprijs uit noodzaak verlaagd

Eenmaal thuis bleef de Portugese melkprijs van 31 cent per kilo melk aan me knagen. Dat is maar 1 cent minder dan de prijs die FrieslandCampina-boeren in Nederland het afgelopen jaar ontvingen. Daarnaast is het verschil in melkprijs tussen fabrieken in ons land enorm. Die grote verschillen in uitbetaling hebben het voor een groep melkveehouders onevenredig lastig gemaakt. Dit meerjarig durende verschil zorgt ervoor dat vervangingsinvesteringen en onderhoud op bedrijven afgelopen tijd veel zijn uitgesteld. Ik merk dat banken deze verschillen tussen ondernemers niet zomaar meer aanvullen. De kostprijs op veel bedrijven is uit noodzaak verder verlaagd, maar uiteindelijk moeten vervangingsinvesteringen alsnog worden gepleegd.

Richten op hoogwaardige eindproducten

Ik vraag me dan ook af of Nederlandse melkveehouders op de langere termijn nog melk voor bulkproductie moeten willen blijven produceren. Zou het niet beter zijn om ons, met onze kennis en kwaliteitsmelk, meer te richten op hoogwaardige eindproducten? Dat kan ervoor zorgen dat niet de kostprijs verder zal moeten dalen, maar dat de opbrengstprijs per kilo melk zal stijgen.